ရွားရွားပါးပါးဗဟုသုတမ်ား

"ရိုင္ဖယ္"

ရိုင္ဖယ္ဆိုသည္မွာ ေသနတ္အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိုးျဖစ္ၿပီး ေသနတ္ဒင္ႏွင့္ေျပာင္းရွည္တို႔ပါ၀င္ကာ ပခုံးတြင္ေထာက္၍ ပစ္ခတ္ရသည္။ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္အားအား ေ၀းကြားသည့္ပစ္မွတ္မ်ားကို တိက်စြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္ ဖန္တီးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အရပ္ဖက္တြင္ ရိုင္ဖယ္ကိုေသနတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဒင္ပါေသာေသနတ္မ်ားကို ရိုင္ဖယ္ဟူ၍လည္းေကာင္းလြဲမွားစြာေခၚေ၀ၚေနၾကသည္။

ေသနတ္က်ည္ဆံအား ေမာင္းရိုက္မိေသာအခါ ယမ္းေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေသနတ္ေျပာင္းအတြင္းသို႔က်ည္ဆန္ေရာက္သြားသည္။ ရိုင္ဖယ္ေျပာင္းအတြင္းပိုင္းသည္ ၀က္အူရစ္သ႑ာန္လမ္းေၾကာင္းပံုေဖာ္ထားၿပီး ထိုလမ္းေၾကာင္းပံုစံေၾကာင့္ ေရာက္ရိွလာေသာက်ည္ဆန္သည္ ဆြဲေမႊ႕ျခင္းခံရကာ ခ်ိန္ဆရာေနရာသို႔အရိွန္ျပင္းစြာ ေသနတ္ေျပာင္းမွ မႊတ္ေနေအာင္လည္ပတ္ထြက္သြားသည္။ ထိုသို႔လည္ထြက္သြားေသာက်ည္ဆန္သည္ Angular Momentum ရူပဗေဒနိယာမအတိုင္း အရိွန္က်ႏႈန္းအားထိန္းသိမ္းႏိုင္သည့္အျပင္ ပစ္မွတ္အားပိုမိုတိက်စြာေရာက္ရိွႏိုင္သည္။ ေရွးအခါကေသနတ္က်ည္ဆန္မ်ားအတြက္ ယမ္းအနက္ႏွင့္ ေကာ္ဒိုက္ယမ္းတို႔ကိုအသံုးျပဳေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ေပါက္ကြဲအားပိုမိုျပင္းထန္သည့္ nitrocellulose ျဒပ္ေပါင္းအားအသံုးျပဳလာၾကသည္။

ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ေပၚေပါက္လာပံုႏွင့္ပတ္သတ္၍ သမိုင္းအေထာက္အထား အတိအက်မက်န္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ ၁၅ရာစုခန္႔ကဥေရာပတြင္အသံုးျပဳေနေသာ Musket ယမ္းထိုးေသနတ္မ်ား၏ ခ်ိုဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ားကုိ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ျပဳျပင္ရာမွ Rifling ေခၚေသနတ္ေျပာင္းအတြင္း အရစ္ေဖၚျခင္းမ်ားေခတ္စားလာခဲ့ သည္။ နပိုလီယံစစ္ပြဲအတြင္း ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္မွ Baker အမည္ရိွရိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားအား စမ္းသပ္ေနခဲ့ၿပီး စပိန္ႏွင့္ေပၚတူဂီစစ္ပြဲမ်ားတြင္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ထိုရိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားသည္ Musket ေခၚေသနတ္မ်ားထက္ ပိုမိုေ၀းကြာေအာင္ပစ္ႏိုင္သည့္အျပင္ ပိုမိုတိက်မႈရိွေသာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့သည္။
၁၉ရာစုအေရာက္တြင္ ဆလင္ဒါပံုေျပာင္းမ်ားအသံုးျပဳလာာကၿပီး က်ည္ဆန္ပံုသ႑ာန္ပါေျပာင္းလဲလာသည္။ ၁၉ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဂ်ာမန္လက္နက္ထုတ္လုပ္သူ Paul Mauser၏ Mauserရိုင္ဖယ္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး က်ည္(၅)ေတာင့္၀င္က်ည္ကတ္အား စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္မွ က်ည္(၁၀)ေတာင့္၀င္ Lee-Enfield ရိုင္ဖယ္မ်ား အသံုးျပဳလာၾကၿပီး ၁၉၀၃ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္လုပ္ Springfield ရိုင္ဖယ္မ်ားအသီးသီးထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

ပထမကမာၻစစ္သည္ ရိုင္ဖယ္၊ စက္ေသနတ္ႏွင့္ အေျမာက္မ်ား တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳခဲ့သည့္စစ္ပြဲျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုလက္နက္မ်ား၏အဖ်က္စြမ္းအားႏွင့္ အေရးပါပံုတို႔ေၾကာင့္ မရိွမျဖစ္လိုအပ္သည့္ စစ္လက္နက္မ်ားျဖစ္လာၾကသည္။ ပထမကမာၻစစ္၏ အေတြ႕အၾကံဳအရ သာမန္ရိုင္ဖယ္မ်ားသည္ မီတာ ၃၀၀ ေအာက္ေလ်ာ့ေသာ အနီးကပ္တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ အသံုးျပဳရခက္ခဲေၾကာင္းသိလာေသာအခါ ပိုမိုေပါ့ပါးေသာ ဘက္စံုအသံုးျပဳရိုင္ဖယ္မ်ားပါ တီထြင္လာခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းႏွင့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရိုင္ဖယ္မ်ား၏စြမ္းရည္မွာ အ့ံမခန္း ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္တိုးတက္လာခဲ့သည္။

Ref: Wikipedia မွ ျပန္ဆိုသည္။