"Giza Pyramid" (သို႔မဟုတ္) ေရွးေခတ္ကမာၻ႕အံ့ဖြယ္တစ္ပါး"

ဂိုင္ဇာမဟာပိရမစ္ႀကီးကို ကူဖူးပိရမစ္ (Khufu's Pyramid or the Pyramid of Khufu) (သို႔မဟုတ္) ခ်ီေရာ့ပ္ပိရိမစ္ (Pyramid of Cheops) ဟုလည္းေခၚဆိုျကျပီး ဂိုင္ဇာဂူသၤခ်ိဳင္း (Giza Necropolis) ပိရိမစ္မ်ားထဲမွ ေရွးအက်ဆုံးနွင့္ အႀကီးဆုံး ပိရမစ္ ျဖစ္သည္။ အီဂ်စ္နိုင္ငံ ကိုင္ရိုျမိဳ႕အစပ္တြင္တည္ရွိျပီး ေရွးေခတ္ကမာၻ႕အံ့ဖြယ္ခုနစ္ပါးထဲမွ တစ္ခုတည္း ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ အေဆာက္အဦးျဖစ္သည္။
စတုတၳေျမာက္ အီဂ်စ္မင္းဆက္၏ ဖာရိုဘုရင္ကူဖူး (ဂရိဘာသာျဖင့္ ခ်ီေရာ့ပ္)၏

"ရိုင္ဖယ္"

ရိုင္ဖယ္ဆိုသည္မွာ ေသနတ္အမ်ိဳးအစားတစ္မ်ိုးျဖစ္ၿပီး ေသနတ္ဒင္ႏွင့္ေျပာင္းရွည္တို႔ပါ၀င္ကာ ပခုံးတြင္ေထာက္၍ ပစ္ခတ္ရသည္။ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္အားအား ေ၀းကြားသည့္ပစ္မွတ္မ်ားကို တိက်စြာ ပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္ ဖန္တီးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အရပ္ဖက္တြင္ ရိုင္ဖယ္ကိုေသနတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဒင္ပါေသာေသနတ္မ်ားကို ရိုင္ဖယ္ဟူ၍လည္းေကာင္းလြဲမွားစြာေခၚေ၀ၚေနၾကသည္။

ေသနတ္က်ည္ဆံအား ေမာင္းရိုက္မိေသာအခါ ယမ္းေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ေသနတ္ေျပာင္းအတြင္းသို႔က်ည္ဆန္ေရာက္သြားသည္။ ရိုင္ဖယ္ေျပာင္းအတြင္းပိုင္းသည္ ၀က္အူရစ္သ႑ာန္လမ္းေၾကာင္းပံုေဖာ္ထားၿပီး ထိုလမ္းေၾကာင္းပံုစံေၾကာင့္ ေရာက္ရိွလာေသာက်ည္ဆန္သည္ ဆြဲေမႊ႕ျခင္းခံရကာ ခ်ိန္ဆရာေနရာသို႔အရိွန္ျပင္းစြာ ေသနတ္ေျပာင္းမွ မႊတ္ေနေအာင္လည္ပတ္ထြက္သြားသည္။ ထိုသို႔လည္ထြက္သြားေသာက်ည္ဆန္သည္ Angular Momentum ရူပဗေဒနိယာမအတိုင္း အရိွန္က်ႏႈန္းအားထိန္းသိမ္းႏိုင္သည့္အျပင္ ပစ္မွတ္အားပိုမိုတိက်စြာေရာက္ရိွႏိုင္သည္။ ေရွးအခါကေသနတ္က်ည္ဆန္မ်ားအတြက္ ယမ္းအနက္ႏွင့္ ေကာ္ဒိုက္ယမ္းတို႔ကိုအသံုးျပဳေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ေပါက္ကြဲအားပိုမိုျပင္းထန္သည့္ nitrocellulose ျဒပ္ေပါင္းအားအသံုးျပဳလာၾကသည္။

ရိုင္ဖယ္ေသနတ္ေပၚေပါက္လာပံုႏွင့္ပတ္သတ္၍ သမိုင္းအေထာက္အထား အတိအက်မက်န္ခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ ၁၅ရာစုခန္႔ကဥေရာပတြင္အသံုးျပဳေနေသာ Musket ယမ္းထိုးေသနတ္မ်ား၏ ခ်ိုဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ားကုိ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ျပဳျပင္ရာမွ Rifling ေခၚေသနတ္ေျပာင္းအတြင္း အရစ္ေဖၚျခင္းမ်ားေခတ္စားလာခဲ့ သည္။ နပိုလီယံစစ္ပြဲအတြင္း ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္မွ Baker အမည္ရိွရိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားအား စမ္းသပ္ေနခဲ့ၿပီး စပိန္ႏွင့္ေပၚတူဂီစစ္ပြဲမ်ားတြင္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ထိုရိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားသည္ Musket ေခၚေသနတ္မ်ားထက္ ပိုမိုေ၀းကြာေအာင္ပစ္ႏိုင္သည့္အျပင္ ပိုမိုတိက်မႈရိွေသာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့သည္။
၁၉ရာစုအေရာက္တြင္ ဆလင္ဒါပံုေျပာင္းမ်ားအသံုးျပဳလာာကၿပီး က်ည္ဆန္ပံုသ႑ာန္ပါေျပာင္းလဲလာသည္။ ၁၉ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ဂ်ာမန္လက္နက္ထုတ္လုပ္သူ Paul Mauser၏ Mauserရိုင္ဖယ္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ၿပီး က်ည္(၅)ေတာင့္၀င္က်ည္ကတ္အား စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္မွ က်ည္(၁၀)ေတာင့္၀င္ Lee-Enfield ရိုင္ဖယ္မ်ား အသံုးျပဳလာၾကၿပီး ၁၉၀၃ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္လုပ္ Springfield ရိုင္ဖယ္မ်ားအသီးသီးထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

ပထမကမာၻစစ္သည္ ရိုင္ဖယ္၊ စက္ေသနတ္ႏွင့္ အေျမာက္မ်ား တြင္က်ယ္စြာ အသံုးျပဳခဲ့သည့္စစ္ပြဲျဖစ္သည့္အျပင္ ထိုလက္နက္မ်ား၏အဖ်က္စြမ္းအားႏွင့္ အေရးပါပံုတို႔ေၾကာင့္ မရိွမျဖစ္လိုအပ္သည့္ စစ္လက္နက္မ်ားျဖစ္လာၾကသည္။ ပထမကမာၻစစ္၏ အေတြ႕အၾကံဳအရ သာမန္ရိုင္ဖယ္မ်ားသည္ မီတာ ၃၀၀ ေအာက္ေလ်ာ့ေသာ အနီးကပ္တိုက္ပြဲမ်ားတြင္ အသံုးျပဳရခက္ခဲေၾကာင္းသိလာေသာအခါ ပိုမိုေပါ့ပါးေသာ ဘက္စံုအသံုးျပဳရိုင္ဖယ္မ်ားပါ တီထြင္လာခဲ့ၾကသည္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္းႏွင့္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ရိုင္ဖယ္မ်ား၏စြမ္းရည္မွာ အ့ံမခန္း ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္တိုးတက္လာခဲ့သည္။

Ref: Wikipedia မွ ျပန္ဆိုသည္။

နဂါး (naga) ႏွင့္ ဂဠဳန္ (garuda)

နဂါး (naga)

နဂါးဆိုသည္မွာ သကၠတႏွင့္ ပါဠိ စကားအနက္အရ တန္ခိုးအစြမ္းႀကီးမားေသာ နတ္မ်ိဳးႏြယ္၀င္သက္ရိွ (သို႔) အလြန္ႀကီးမားေသာေျမြကိုဆိုလိုသည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ ေျမြတို႔၏ဘုရင္ျဖစ္ၿပီး ဟိႏၵဴဘာသာေရးႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာေရးတို႔တြင္ ဆက္ႏြယ္၍ “နဂါး” ကိုေတြ႕ရေလ့ရိွသည္။
ေရွးေခတ္သူရဲေကာင္း ထံုးေဟာင္းပံုျပင္အမ်ားအျပားတြင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာနဂါးကို ေတြ႕ရသည္။ ထိုပံုျပင္မ်ားအရ နဂါးကို တန္ခိုးအစြမ္းထက္ျမက္ေသာသတၱ၀ါဟုလည္းေကာင္း၊ ေျမြမ်ားတြင္ အဆိပ္ အျပင္းအထန္ဆံုးေသာေျမြဟုလည္းေကာင္း၊ ခြန္အားဗလႀကီးမားၿပီး ဖန္ဆင္းႏိုင္ေသာသတၱ၀ါအျဖစ္

"ဝန္ႀကီးမ်ားရံုး"

 ဝန္ႀကီးမ်ားအေဆာက္အအံု (Ministers' Building) ကို ဝန္ႀကီးမ်ားရံုးဟုေခၚသည္။ မူလအစ အတြင္း၀န္ရံုး ေခၚခဲ့သည့္ အတြင္းဝန္အေဆာက္အအံုသည္ ၿဗိတိသွ်-ဗမာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား၏ရံုးစိုက္ရာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္တြင္တည္ရိွသည္။

၁၉၀၂ခုႏွစ္တြင္ ပင္မအေဆာက္အအံုႀကီး ၿပီးစီး၍ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းႏွင့္ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမ်ားကို ၁၉၀၅ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးသတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ တည္ေဆာက္စရိတ္စုစုေပါင္း ထိုေခတ္က က်ပ္ေပါင္း ၂.၅ သန္း

"ၿမိဳ႕႐ိုး၊ ခံတပ္ အမည္ရ ၿမိဳ႕နယ္"

 
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးမွာ ခ႐ိုင္(၄) ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္(၄၅)ၿမိဳ႕နယ္
ပါဝင္သည္။ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ (၁၃) ၿမိဳ႕နယ္
တြင္ ပါဝင္ေသာ''ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္''သည္ မြန္ဘာသာျဖင့္ ၿမိဳ႕႐ိုး၊
ခံတပ္ကို အေၾကာင္းျပဳကာ မွည့္ေခၚထားျခင္းျဖစ္သည္။ မြန္ဘာသာ
ႏွင့္ (ကြာဍဳင္) ကြာဍဳင္ဒိန္ (အသံထြက္)ျဖစ္သည္။ ၾကည့္ျမင္တိုင္ရြာ
ႀကီးသည္ အေလာင္းဘုရား၏ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကြက္ကာလကပင္
အေနာက္ၿမိဳ႕႐ိုး၊ခံတပ္ အေနျဖင့္ တည္ရွိခဲ့သည့္ သမိုင္းဝင္ရြာႀကီး 
ပင္ျဖစ္ေလသည္။

"ၾကခတ္ဝရာမင္းသမီးက်ိန္စာသင့္ေနေသာၿမိဳ႕နယ္"

"ဒလအမည္ရခဲ့ပံု"

ဒလ၏မူလအမည္မွာ ဍဳင္ဇလ(သံထြက္-ဒုန္/ဒံုဇလ)သည္ မြန္ေဝါဟာရျဖင့္ ေခၚေဝၚေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဍဳင္(ဒုန္/ဒံု)သည္ "ၿမိဳ႕"ျဖစ္ၿပီး ဇလသည္"ၾကခတ္ဝါး"လို႔အဓိပၸာယ္ရသည့္အတြက္ "ၾကခတ္ဝါးေတာမွာတည္ရိွသည္ၿမိဳ႕" ဟုဆိုရမညျဖစ္သည္။ ဒလၿမိဳ႕အနီးတြင္ "ၾကခတ္ဝရာ"အမည္ရသည့္ သမိုင္းဝင္ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕တည္ရိွရာေနရာရိွသည္။

ပုဂံေခတ္တြင္ ထင္ရွားခဲ့သည့္ ဒလသည္ ယခုတြံေတးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ ပါဝင္ခဲ့သည္။ ပုဂံေခတ္က "ရာဇသႀကၤန္အမတ္ႀကီး" ကို ဘုရင္က အမ်က္ေတာ္ရွ၍ နယ္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့ရာေျမသည္ ဒလျဖစ္သည္။ ထိုကာလက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တည္ရိွရာ ဒဂံုသည္ တံငါရြာအဆင့္မွ်သာရိွၿပီး၊ ဒဂုန္/

"ျမန္မာ့ပထမဆုံးေသာ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကား 
(သို႔မဟုတ္) ေမတၱာ ႏွင့္ သူရာ"

ေမတၱာႏွင့္ သူရာ(Love and Liquor)သည္ ျမန္မာ့ ရုပ္ရွင္ေလာက၏ ပထမဦးဆုံးေသာ အသံတိတ္ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကား တစ္နည္းအားျဖင့္ ျမန္မာ့ ပထမဆုံးေသာ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကား ျဖစ္သည္။ ျမန္မာစာေရးဆရာႀကီး ပီမိုးနင္း ေရးသားေသာ ဝတၳဳကို ေနာင္တြင္ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ဖခင္ႀကီး လန္ဒန္အတ္ ဦးအုန္းေမာင္က ရိုက္ကူးျပီး သရုပ္ေဆာင္အျဖစ္ ဦးညီပု၊ ေဒၚရီရီ တို႔က ပါဝင္သရုပ္ေဆာင္ထားသည့္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ကား တစ္ကား တစ္ကားျဖစ္သည္။

" ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ ပထမဆုံးသမၼတ"

စဝ္ေရႊသိုက္သည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံေတာ္၏ ပထမဆုံးသမၼတျဖစ္သည္။ ၁၉၄၈-ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီ ၄ရက္ မွ ၁၉၅၂-ခုနွစ္ မတ္လ ၁၆-ရက္ အထိ သမၼတတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

သမၼတႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္သည္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕၌ အင္းတိန္ၿမိဳ႕စား အဖ စဝ္ခ်ံဳ၊ အမိ စဝ္နန္းဆာတို႔မွ ၁၈၉၆ ခုနွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔ (ျမန္မာ သက္ကရာဇ္ ၁၂၅၇-ခုနွစ္)တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ စဝ္ေရႊသိုက္၏ အမည္ရင္း မွာ စဝ္ေရႊဆိုက္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၄င္းေမြးဖြားခ်ိန္တြင္ ရွမ္းျပည္ေညာင္ေရႊေဒသရွိ တန္ခိုးႀကီးဘုရားတစ္ဆူျဖစ္ေသာ ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး ပြဲေတာ္က်င္းပေနခိုက္ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်ိန္အတြင္ မယ္ေတာ္စဝ္နန္းႀကီးသည္ မီးမဖြားနိုင္ပဲဒုကၡေတြ႕လ်က္ရွိပုံမွာ ဝမ္းတြင္းရွိသေႏၶသားသည္ ဘုန္းႀကီးသူျဖစ္၍သာ ေမြးဖြားရခက္ခဲသည္ဟု ယူဆၾကသျဖင့္ ေလာကီယၾတာအျဖင့္ ေရႊထီးမိုးေပးခဲ့ေသာ္လည္း မီးမဖြားနိုင္ပဲျဖစ္ေနသည္။

"ေခတ္သစ္နိုင္ငံတခု ျဖစ္ေအာင္ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည့္ မင္းသားႀကီး"

ကေနာင္မင္းသား(ျမန္မာ ၁၁၈၁-၁၂၈၁) သည္ျမန္မာနိုင္ငံ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းဘဝနွင့္ေနစဥ္ကပင္ နိုင္ငံေတာ္ကို ေခတ္သစ္နိုင္ငံတခု ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည့္ ျမန္မာမင္းသားႀကီး တစ္ပါးျဖစ္သည္။ လူသုံးကုန္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္မွု နည္းစံနစ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ လူ႔သမိုင္းတြင္ ေခတ္တစ္ေခတ္မွ အျခားေခတ္တစ္ေခတ္သို႔
ေျပာင္းလဲလာခဲ့ရသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္လည္း ၁၉ ရာစု နွစ္မ်ား အလယ္ေလာက္က ေခတ္ေျပာင္းလဲျခင္းကို ဖန္တီးေပးသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္တြင္ျဗိတိသွ်တို႔ ေရာက္ရွိႀကီးစိုးလာျခင္း၊ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းေနေသာ ျမန္မာနိုင္ငံအထက္ပိုင္းသည္ ထိုစဥ္အခါက တိုးတက္လ်က္ရွိေသာ ဥေရာပနိုင္ငံအခ်ိဳ႕နွင့္ ဆက္သြယ္မႈမ်ား ရရွိလာျခင္းေၾကာင့္ လူသုံးကုန္ပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈနည္းစနစ္တို႔၏ အေျခခံျဖစ္ေသာ အသစ္အဆန္းတီထြင္မႈေျပာင္းလဲမႈတို႔သည္ အထက္ျမန္မာျပည္သို့ ေရာက္ရွိလာကာ ေခတ္ကိုေျပာင္းလဲေစနိုင္မည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ေလသည္။ ထိုအခြင့္အလမ္းမ်ားကို အျမင္က်ယ္စြာနွင့္ အသုံးျပဳၾကေသာ

"Memory of the World"

၁၇၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ကို တည္ေထာင္သူ အေလာင္းဘုရားက ၿဗိတိန္ဘုရင္ George (2) ထံ ျမန္မာႏွင့္ ၿဗိတိန္ ခ်စ္ၾကည္ေရးတိုးျမွင့္ေဆာင္ရြက္ရန္ ေရးသားခဲ့ေသာ ေရႊေပရြက္လႊာသည္ ယေန႔အထိ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံ၊ ဟန္ႏိုဗာၿမိဳ႕ရိွ Gottfried Wilhelm Leibniz စာၾကည့္တိုက္တြင္ရိွသည္။
အဆိုပါေရႊေပရြက္လႊာသည္ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ေရႊအစစ္ကို ပါးလႊာေအာင္ အျပားခတ္ထားၿပီး အလ်ား ၅၅ စင္တီမီတာ၊ အနံ ၁၂ စင္တီမီတာရိွ ေပရြက္ပံုသ႑ာန္ ျပဳလုပ္ထားကာ ထိပ္တစ္ဖက္စီတြင္ အရည္အေသြးတူညီေသာ ပတၱျမား ၁၂ လံုးစီျမဳပ္ထားသည္။ ေရႊေပရြက္လႊာေပၚတြင္